Μετάφραση: Φοίβη Γιαννίση, Κατερίνα Ηλιοπούλου
Επίμετρο: Φοίβη Γιαννίση
H Ελέν Σιξού (εβραία, γεννημένη στο Αλγέρι το 1937), είναι μία από τις πιο εξαιρετικές περιπτώσεις συγγραφέων και στοχαστών της εποχής μας. Καταξιωμένη ως η μεγαλύτερη εν ζωή συγγραφέας της γαλλικής γλώσσας από τον Ζακ Ντερριντά, η Ελέν Σιξού εκτύλιξε τη ζωή της μέσα από διαφορετικά είδη δράσεων και μορφών της γλώσσας, συνθέτοντας νέα πεδία σκέψης και λόγου. Με τις ιδιότητες της θεωρητικού, φεμινίστριας, κριτικού της λογοτεχνίας, φιλοσόφου και θεατρικού συγγραφέα, η Ελέν Σιξού έχει συγγράψει πάνω από 40 βιβλία.
Γράφει δημιουργώντας έναν χώρο του «μεταξύ», μεταξύ ποίησης επινόησης θεωρίας αυτοβιογραφίας φιλοσοφίας. Τα διαφορετικά είδη λόγου δεν κανονικοποιούνται, παρά μόνο σχεδιάζουν μία περιοχή ανοιχτή σε δυνατότητες πολυφωνίας και πολλαπλότητας. Η κοινή διάσταση όλων των παραπάνω ίσως είναι η ποιητική φωνή των έργων της που ακούγεται δυνατά μέσα μας καθώς τη διαβάζουμε. Άλλωστε, η ίδια έχει πει: «Έδωσα στον εαυτό μου το δικαίωμα του ποιητή, αλλιώς δεν θα τολμούσα να μιλήσω».
Και εντούτοις αυτή γράφει!
Αρχικά πεθαίνει. Κατόπιν αγαπά.
Είμαι νεκρή. Υπάρχει μία άβυσσος. Υπάρχει το άλμα. Γίνεται. Κατόπιν, μία κυοφορία του εαυτού-μέσα στον εαυτό, φρικτή. Όταν η σάρκα λαξεύεται, συστρέφεται, σχίζεται, αποσυντίθεται, συνέρχεται, αναγνωρίζει τον εαυτό της γυναίκα νεογέννητη, υπάρχει μία οδύνη που κανένα κείμενο δεν είναι αρκετά γλυκό και δυνατό για να συνοδεύσει με ένα τραγούδι. Είναι γιατί, ενώ αυτή πεθαίνει – μετά γεννιέται, σιωπή.
Δεν έχω τίποτα να πω για τη θανή μου, ήταν πολύ μεγάλη για μένα έως εδώ. Με κάποιον τρόπο όλα τα κείμενά μου από αυτήν «γεννήθηκαν». Της ξέφυγαν. Από εκεί προήλθαν. Η γραφή μου έχει πολλές πηγές, πολλές πνοές την εμψυχώνουν και την παρασύρουν.
Χωρίς αυτήν –τη θανή μου– δεν θα είχα γράψει. Σχίσει το πέπλο του λαιμού μου. Βγάλει την κραυγή που σχίζει τα αυτιά, που διαρρηγνύει τους τοίχους. Αυτό που συμβαίνει κατά τη θανή δεν μπορεί να ειπωθεί. Το να γράφεις είναι κατά κάποιον τρόπο (δε νομίζω πως γελιέμαι πιστεύοντας πως υπάρχουν παγκόσμια χαρακτηριστικά του περάσματός μας στον θάνατο) – αρχικά η διαφορά του ύστατου στεναγμού, μίας φράσης κυριευμένης από τον τρόμο˙και ταυτόχρονα ήδη να σχεδιάζεται η δραπέτευση προς τα μπρος, η αναπήδηση από φρίκη – γιατί μέσα στη θανή γνωρίζουμε την πιο μεγάλη, την πιο απωθητική οδύνη – και η επιστροφή προς τα πίσω, η άφατη, η ανομολόγητη νοσταλγία αυτού που θα γνωρίσουμε τη στιγμή του γάμου με τον θάνατο. Αυτό που συνέβη τότε είναι καθοριστικό, είναι το απόλυτα αξέχαστο, αλλά κατοικεί σε μία μνήμη που δεν είναι η καθημερινή μας μνήμη, σε μία μνήμη που δεν γνωρίζει, που δεν μιλά, δεν είναι παρά οργωμένη σάρκα, ραμμένη, οδυνηρή απόδειξη αλλά τίνος… (…)
