Επιλογή, μετάφραση, σχόλια: Ελένη Βλάχου
ΑΝΓΚΟΛΑ
ANA PAULA TAVARES
ΚΟΡΙΤΣΙ
Μαζί μου μεγαλώνει το βόδι που με μένα θα δώσουν
Μου έδεσαν στις πλάτες τη σανίδα εϋλεκέσσα Κόρη της Τέμπου,
δουλεύω το καλαμπόκι Κουβαλάω στα πόδια τα βαριά βραχιόλια
Των ημερών που περάσαν… Είμαι της γενιάς του βοδιού – Απ’τους προγόνους μου μου έμεινε η υπομονή
Ο βαθύς ύπνος της ερήμου, η έλλειψη ορίων… Από τη ένωση του βοδιού και του δέντρου
η ζωντάνια
η επιθυμία
η ανησυχία
η εγγύτητα
με τη θάλασσα Κόρη του Ούκου
Με την πρώτη του σύζυγο
Μια ιερή αγελάδα, μου έδωσε
τους γεμάτους μαστούς της ως χάρη
* ΣτΜ: 1. σανίδα εϋλεκέσσα: ονομασία ξύλινης τάβλας που παραδοσιακά προορίζεται για να διορθώνουν τη στάση του σώματός τους οι νεαρές γυναίκες. 2. Τέμπου: μία από τις τρεις συζύγους του Φέτι, κυνηγού ελεφάντων και γενάρχη του βασιλείου των Νγκαλάνγκι – οι άλλες δύο σύζυγοι ήταν η Κόγια και η Σίβι. Στην παράδοση των Οβιμπούντου, ο Φέτι ήταν ο “πρώτος άνδρας”, η Τέμπου η προστάτιδα των ανθρώπων που ζούσαν από την εκτροφή βοειδών. 3. Ούκου: θεός της εξουσίας, δημιουργός ανθρώπων και ζώων.
*Η Άνα Πάουλα Ταβάρες (Λουμπάνγκου, Ανγκόλα, 1952-) είναι ιστορικός και ποιήτρια. Έργα της έχουν δημοσιευτεί σε ανθολογίες στην Πορτογαλία, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ελβετία. Σύμφωνα με την ίδια, το ύφος της έχει επηρεαστεί από τη βραζιλιάνικη λογοτεχνία και λογοτέχνες όπως ο Μανοέλ Μπαντέιρα, ο Ζόρζε Αμάντο, ο Κάρλος Ντρουμόντ ντε Αντράντε και ο Ζουάου Καμπράλ ντε Μέλο Νέτο, αλλά και από τη βραζιλιάνικη μουσική. Το ποίημα “Κορίτσι”, από τη συλλογή Ritos de passagem [Τελετουργίες] εξετάζει το γυναικείο σώμα σε σχέση με τη φύση και το γάμο, αντλώντας στοιχεία από την ανγκολέζικη παράδοση.
ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ
NOÉMIA DE SOUZA
ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ
Ήταν ένα μυρμήγκι
που μοιραζόταν με μένα την απομόνωση
και τρώγαμε μαζί. Ήμουν ίδια με αυτό
με δύο διαφορές: Εκείνο δεν το ανέκριναν
και από αμέλεια μπορούσαν να το πατήσουν. Αλλά και τους δυο μας επίτηδες
μπορούσαν να μας κάνουν κομμάτια
μα δεν μπορούσαν
να μας γονατίσουν.
* Η Νοέμια ντε Σόουζα (Κατέμπε, Μοζαμβίκη, 1926 – Κασκάις, Πορτογαλία, 2002), είναι ποιήτρια και δημοσιογράφος, σπούδασε στη Βραζιλία, όπου συνεργάστηκε με την εφημερίδα O Brado Africano. Έγραψε επίσης και με το ψευδώνυμο Βέρα Μικάια. Βαθιά αφοσιωμένη στους αγώνες για την ανεξαρτησία της χώρας της αλλά και με ενεργή συμβολή στα απελευθερωτικά κινήματα που αναπτύχθηκαν σε πλήθος αφρικανικών χωρών, φυλακίστηκε για μια περίοδο για την πολιτική της δράση στην Μοζαμβίκη. Δημοσίευσε την ποιητική συλλογή Sangue Negro [Μαύρο Αίμα].
(ολόκληρο το άρθρο στην έντυπη έκδοση του περιοδικού ΦΡΜΚ, τεύχος 17)
